Naprężenia dopuszczalne według przepisów i norm

Przepisy i normy obliczania konstrukcji stalowych różnych rodzajów są opracowywane przez branżowe resorty, które za-zwyczaj ustalają warunki projektowania i obliczania zarówno konstrukcji, jak i połączeń. Niektóre przepisy zawierają jednocześnie ogólne warunki techniczne wykonywania i odbioru konstrukcji i połączeń spawanych, lecz nie mają jednolitego ujęcia zagadnień spawalniczych. Przepisy są nowelizowane w okresach kilkuletnich. Naprężenia dopuszczalne dla spoin są ustalone przy pomocy współczynników, w stosunku do naprężeń dopuszczalnych na rozciąganie k dla materiału rodzimego. Niektóre przepisy ze-zwalają na podwyższenie naprężeń dopuszczalnych dla spoin pod warunkiem zapewnienia dobrej jakości wykonania i kontroli połączeń spawanych.

Dla konstrukcji stalowych budowlanych naprężenia dopuszczalne są określone normą PN-62/B-03200 z tym, że postanowienia dotyczące naprężeń dopuszczalnych są obowiązujące, natomiast inne tylko zalecane. Konstrukcje stalowe mogą być obliczane według metody naprężeń dopuszczalnych lub metody nośności granicznej. Naprężenia dopuszczalne i graniczne dla spoin ustalone są w zależności od przyjętego dla łączonych stali naprężenia na rozciąganie dopuszczalnego lub granicznego. Mnożąc to naprężenie przez odpowiedni współczynnik s wg wzoru otrzymuje się naprężenie dopuszczalne dla połączenia spawanego. Zostały ustalone dwa rodzaje naprężeń dopuszczalnych: I – przy uwzględnieniu tylko obciążeń zasadniczych i II – jnzy uwzględnieniu obciążeń zasadniczych i dodatkowych. Dla stali konstrukcyjnych naprężenia dopuszczalne i graniczne na ściskanie, rozciąganie i zginanie wynoszą w kG/cm2:

Zależnie od rodzaju naprężeń występujących w spoinach na-leży przyjmować następujące wielkości współczynnika s: Współczynnik s = 1,0 przy rozciąganiu osiowym i przy zginaniu jest dopuszczamy tylko wówczas, gdy jest zapewniona kontrola połączeń spawanych przez prześwietlanie lub w inny równorzędny sposób, kwalifikujący spoiny do określonej klasy. Naprężenia dopuszczalne zmniejszają się o 25% dla spoin wykonywanych w pozycji pułapowej i w kątach od 60° do 80°. Spoiny wykonywane o kącie mniejszym od 60° oraz w miejscach trudnodostępnych należy pominąć w obliczeniu. Dla spoin wykonywanych na montażu w terenie poza warsztatem, naprężenia należy zmniejszyć o dalsze 10%, o ile nie są prześwietlane.